Coil Whine Nedir, Nasıl Çözülür?

Bilgisayarlar hayatımızın olmazsa olmazları arasına çoktan girdi. Gün geçtikçe hızlanan, ucuzlayan ve sessizleşen bilgisayar bileşenlerinin, ara sıra da olsa kendilerine has sorunları olabiliyor. Bugünkü konumuz da bunlardan biri olan Coil Whine ya da Türkçesiyle bobin sesi sorunu olacak ve elimden geldiğince detaylara değineceğim.

Yukarıda bahsettiğim gibi Coil, bobin; Whine ise, tam olarak ötmek anlamına geliyor. Bu sorun indüktör bobini barındıran her bilgisayar bileşeninde olacağı gibi, genellikle kasalarımızın güç canavarı ekran kartlarında oluşuyor. Bu bobinlerin amacı, ekran kartına gelen elektrik akımını düzenlemek ve olabildiğince dalgalanmaları temizlemektir. Her ekran kartında olan bu elektronik parçalar,  geçmişte hem ATI hem de NVIDIA ekran kartlarında görülmüştü. Sorunlar bir sonraki revizyon kartlarda çözülüyor olsa da, birkaç yıl sonra yeni serilerde tekrar ortaya çıkabiliyor. Coil Whine sorunu, genellikle bir üretim bandından çıkan her kartta görünüyor, fakat bazılarında duymak için kasaya kulağımızı dayamamız gerekirken, bazılarında dayanılmaz bir ses bulunan yeri kaplayabiliyor. Hatta öyleki, bu sesin kulaklığa ve mikrofona bile parazit yaptığı ve buralardan da duyulduğunu iddia eden kart sahipleri var.

Coil Whine sesini birçok kullanıcı çekip youtube’da paylaşıyor, gelin örnek bir videoya bakalım:

Görüldüğü gibi sabit bir ses yok, sürekli değişiyor. Peki neden ses çıkıyor? Bobinler iletken olmayan bir halkaya sarılı bakır kablodan oluşur ve elektrik akımının sinyali, bu iki katman arasında küçük titreşimler oluşturur. Eğer bu titreşimin frekansı belirli bir eşiğe gelirse rezonans başlar ve o kulak tırmalayan ses oluşur. Bilgisayarımızda yada oynadığımız oyundaki sahneye göre azalıp artabilen bu ses, kartın bir sahneyi hesaplamasının zorluğuna göre elektrik çekimini arttırıp azaltmasına bağlıdır. Bir diğer husus da sesin kaynağından emin olmanız, nadirde olsa kartların soğutucularından gelen ses coil whine ile karıştırılabiliyor.

Bazı firmalar, bu bobin seslerinin önüne geçmek için, bobinlerin etrafını iletken olmayan silikonla dolduruyorlar. Böylece bobin titreşse de silikon tarafından bu titreşimler emiliyor ve ses çıkmıyor.

Bazı ekran kartı üreticileri, Coil Whine sorununun nedeni olarak, kalitesiz güç kaynaklarını işaret ediyor. Buna rağmen hali hazırda öten bir bobini olan ekran kartı, çok güçlü ve kaliteli güç kaynağına bağlandığında da ötmeye devam ediyor.

Şimdi gelelim Coil Whine sorununun nasıl çözüleceğine. Öncelikle şu ana kadar firmalar tarafından, son kullanıcıların yapabileceği bir çözüm üretilmedi, zira sorun donanımsal görünüyor. Yurt dışında ve ülkemizde bu tarz sorunlu kartlar, teknik servisler tarafından yenisiyle değişim ya da para iadesi alıyor. Bazı ekran kartı sahipleri ise bu istenmeyen sesi değişik bir yöntemle dizginleyebiliyorlar. Ekran kartının kontrol yazılımından, FPS denen saniyede gösterilen kare hızını ayarlayıp, sesi azaltıyorlar. Eğer ekran kartınız 60 ve civarı FPS verecek kadar güçlü ise ekran kartını en çok 60 FPS vermesi için ayarlamanız gerekiyor.

Şimdilerde tekrar ortaya çıkan bu sorun, kimileri tarafından dillendirmese de, son kullanıcıları mağdur edebiliyor. 1200-1900 Lira arası bir fiyat verilen ve 0 desibel sessizlik vadeden ekran kartlarının, fanları çalışmadığı halde böylesine ses çıkarması ne kadar doğal karşılanabilir, sizlere bırakıyorum.

2014’ün En Yenilikçi Teknolojileri