Bilinçsiz Antibiyotik Kullanımı Kanser Riskini Arttırır mı?

Antibiyotikler ciddi hastalıklar ile mücadele etmekte insanlığın oldukça önemli bir yardımcısıdır. Peki, bilinçsiz antibiyotik kullanımı kansere yol açar mı? İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Radyasyon Onkolojisi Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Tayfun Hancılar, merak edilen soruyu yanıtladı.

Bilinçsiz Antibiyotik Kullanımı Kansere Neden Oluyor

Antibiyotik tüketimi, 2000 ve 2015 yılları arasında dünya genelinde yüzde 65 oranında artarak 21,1 milyardan 34,8 milyar günlük doza ulaştı. Dünya Sağlık Örgütü tarafından paylaşılan bilgilere göre Türkiye, 1000 kişi başına 38,18 tanımlanmış günlük doz ile üçüncü en yüksek antibiyotik tüketicisi oldu. Peki, bilinçsiz antibiyotik kullanımı kanser ihtimalini arttırır mı?

Dr. Öğr. Üyesi Tayfun Hancılar tarafından paylaşılan bilgilere göre antibiyotiğin bilinçsiz bir şekilde tüketilmesi kanser riskini arttırıyor. 2019 yılında sekiz milyon kişi üzerinde yapılan bir araştırma hakkında önemli bilgiler paylaşan Dr. Öğr. Üyesi Hancılar şu ifadelere yer verdi:

"Ağustos 2019’da Cancers Dergisi’nde yayınlanan bir meta-analizde yaklaşık 8 milyon kişi üzerinde yapılan bir araştırmada uzun ve aşırı antibiyotik kullanımının başta akciğer, pankreas ve lenfoma olmak üzere genel olarak kansere yakalanma riskini %18 arttırdığı saptanmıştır. Hastaların kullandığı reçeteler incelendiğinde hiç antibiyotik kullanmayan ve uzun süre kullananlar arasında ciddi kanser riski artışı saptanmıştır."

"Özellikle genç kişilerde uzun süreli antibiyotik kullanımı bağırsak kanseri riskini arttırmaktadır. Aynı şekilde İngiltere’de yapılan araştırmada 29.000 bağırsak kanseri olan kişi ve kontrol grubu olarak 166.000 kişinin reçete kayıtları incelenmiş.  Toplamda 60 günden fazla antibiyotik kullananlarda bağırsak kanseri riski %18 daha fazla saptanmıştır."

Sağlam vücudun sağlıklı bağırsaklar ile olacağını belirten Dr. Öğr. Üyesi Tayfun Hancılar, "Sindirim sistemimizde bizimle birlikte doğal olarak yaşamakta olan mikrobiyata dediğimiz çok çeşitli bakteri, virüs, mantar vardır. Bunların çoğu vücudumuza faydalı, immün sistemimizi güçlendiren mikroorganizmalardır" dedi.

Antibiyotiklerin zararlı baktileri yok ederken yararlı bakterileri de yok ettiğini ve vücudun savunma mekanizmasını bozduğunu ifade eden Hancılar, "Yapılan araştırmalar bağırsak yapısı bozulmuş kanser hastalarında tedavide kullanılan bazı kanser ilaçlarının etkisinin azaldığı saptanmıştır. Akciğer dokularında mikrobiyal ekosistemin bulunduğu bilinmektedir" sözlerine yer verdi.

Hancılar, "Uzun süreli antibiyotiklerin neden olduğu akciğer mikrobiyotasındaki değişiklikler, akciğer kanseri olasılığının yüksek olmasını açıklayabilir" ifadlerini kullandı ve şu şekilde devam etti:

"Elbette kısa süreli kullanımlarda bağırsaklar kendini çabuk onarmakta ama uzun süreli kullanımlarda mikrobiyata ciddi bir şekilde bozulmaktadır. Özellikle beta-laktam, sefalosporin ve florokinolon grubu antibiyotiklerin uzun süreli kullanımı daha riskli bulunmuştur."