PC toplamak isteyen herkesin son yıllardaki en büyük kabusu, kuşkusuz ekran kartı fiyatları oldu. Bir zamanlar güçlü bir sistemin en pahalı parçası olsa da, toplam bütçenin dengesini hiç bu kadar bozmazdı. Ekran kartı olmadan bilgisayar olmaz. Ama sektördeki dalgalanmalar yüzünden ekran kartları bile bir lükse dönüşüyor. Sebebi genelde kripto para madenciliği olarak gösterilse de hem bu detay, hem de pandemiden kalma izler bu sektörde kalıcı yaralar açtı.
Bugün bir oyuncu bilgisayarı toplamak isteyen vatandaş, fiyat/performans bir sistem toplamak için bile iki kere düşünmek zorunda. Peki ekran kartları geçmişten günümüze nasıl ulaşılması zor hale geldi? İşte geçmişten günümüze ufak bir karşılaştırma...
Kripto Para Madencileri ve Pandemi Etkileri Sektörü Yordu
1999'da PC toplama hayali kuran bir genç, en iyi ekran kartlarından biri olan Nvidia Riva TNT2'yi yaklaşık 200 dolara alabiliyordu. Bugünün kuruna göre bu rakam yaklaşık 9.760 Türk Lirası'na (vergilerle ortalama fiyat) denk geliyor. Enflasyondan ötürü bu rakamın daha da yükseldiği bir gerçek.
Bugünün en iyi ekran kartlarından biri olan RTX 5090, bugün 160.000 Türk Lirası'na bulunabiliyor. Orta sınıf olabilecek RTX 5070 Ti'ın fiyatı bile 38.000 Türk Lirası'ndan başlıyor ki bu rakam, 90'ların zirve modelinin enflasyonla güncellenmiş fiyatının neredeyse iki katı.
Ekran kartı fiyatlarının bu kadar artmasındaki en büyük neden 2017'de patlak veren kripto para madenciliği çılgınlığı. Piyasadaki en iyi ekran kartları tekil kişiler ve şirketler tarafından toplandı ve devasa madencilik çiftlikleri kurmak için kullanıldı. Ardından pandemide üretim hatlarında durağanlık hakim oldu; dahası, "evde kal" döneminde evde eğlence arayanlar, bu alanlara daha fazla yöneldi. Böylece kartlar hızla tükendi ve arz-talep dengesizlikleri oluşmaya başladı.
Geliştirici Stüdyolar Oyunlarını Optimize Ediyor
Analistler ve sektör uzmanları, bu yüksek fiyatların PC oyunculuğunu giderek lüks haline geldiğine değiniyor. Bu durumda özellikle AAA stüdyolarına ait oyunları oynamak da zorlaşıyor. Çünkü yeni nesil popüler oyunların talep ettiği sistem gereksinimleri, pek çok kişinin bütçesini aşıyor. Hem oyun geliştiricileri, hem de oyuncular, yüksek maliyetlerden ötürü sektörden uzaklaşmaya başladı. Ancak her geliştirici şirketi böyle değil. Örneğin yakın zamanda duyurulan Battlefield 6 için tam beş yıl öncesinden kalma RTX 3060 Ti modeli yeterli görülüyor. Geliştiriciler, yüksek donanım talep eden oyunların uzun vadede başarısız olacağını biliyor.
Fiyat/Performans Bilgisayar Toplamak Zorlaştı
Sonuç olarak bu durumlar yaklaşık 25-30 bin TL'ye alınabilen bir konsolun maliyetiyle kıyaslandığında, PC oyuncularını giderek zorluyor. Sadece iyi bir işlemciye (orta kademe yaklaşık 15.000 TL'den başlıyor) sahip bir bilgisayar kurmak için bile harcanan paraya ekran kartı eklendiğinde, bütçe dostu bir sistemin maliyeti en az 50.000 TL'yi aşabiliyor.