İlk Kez Güneş Sistemi Dışında Tektonik Keşfedildi

İsviçre'deki Bern Üniversitesi Uzay ve Yaşanabilirlik Merkezinden (CSH) bir araştırma ekibinin gerçekleştirmiş olduğu çalışmada ilk kez Güneş Sistemi dışında tektonik görüldü. Bu, Güneş Sistemi'ndeki gezegenlerin haricinde kalan gezegenlerde tektoniğe dair ilk kanıt olma özelliğini taşıyor.

İlk Defa Güneş Sistemi Dışında Tektonik Görüldü

Bern Üniversitesi Uzay ve Yaşanabilirlik Merkezi'nden Tobias Meier'ın liderliğindeki bir araştırma ekibi, Güneş Sistemi'nin dışında kalan bir gezegende tektonik aktivite olduğunu gösteren bir kanıt buldu. Bilim insanları şimdiye kadar Güneş Sistemi'nin dışında kalan bir gezegende tektonik aktiviteye ilişkin bir kanıt bulamamıştı ancak The Astrophysical Journal Letters'ta yayımlanan bir araştırma sayesinde bir ötegezegendeki tektonik aktivite gözler önüne serildi.

LHS 3844b isimli bu gezegenin kırmızı cüce yıldız LHS 3844'ün yörüngesinde döndüğü bildirildi. Dünya'dan 45 ışık yılı uzaklıkta yer aldığını belirtilen gezegen, ana yıldızının etrafındaki dönüşünü sadece 11 saatte tamamlıyor ve bu gezegenin Dünya'nın yarıçapının 1,32 katı kadar yarıçapı bulunuyor.

Araştırma hakkında açıklamada bulunan Tobias Meier, konu ile ilgili yapmış olduğu açıklamada, "Tektonik aktivite belirtilerini gözlemlemek çok zordur çünkü bunlar genellikle bir atmosferin altında gizlenir" sözlerini kullandı. Araştırmacıların ortaya çıkarmış olduğu yeni bulgular ise LHS 3844b'nin muhtemelen bir atmosferi olmadığını gösterdi.

Dünya gibi kayalık içerdiği tahmin edilen gezegen yıldızına oldukça yakın görünüyor ve bu sebepten ötürü Ay'ın Dünya ile ilişkisindeki gibi bir yüzü daima yıldızına bakarken diğer yüzü de karanlık tarafta kalıyor. Gezegenin yıldızından gelen radyasyondan onu koruyacak bir atmosferi olmadığı için yüzeyinin gündüzleri 800 dereceye kadar ısındığı düşünülüyor. Yıldızına bakmayan karanlık tarafta ise dondurucu bir soğukluğun hakimiyet sürdüğü biliniyor. Karanlık taraftaki sıcaklığın -250 derecenin altına düşebildiği düşünülüyor.

Bu şiddetli karşıtlığın gezegenin içinde yer alan malzeme akışı üzerinde de etkisi olabileceğini düşündüklerini söyleyen Meier, LHS 3844b'deki koşulları içeren bilgisayar simülasyonları oluşturdu. Simülasyonların çoğunda gezegenin bir tarafında iç malzemenin sadece yukarı, diğer tarafında ise sadece aşağı doğru aktığı keşfedildi. Bazı senaryolardaysa yukarı doğru akış gezegenin karanlık tarafında görüldü.

Araştırmanın yazarlarından Dan Bower, konuya ilişkin açıklamasında şu ifadeleri kullandı:

"Dünya'da alıştığımız bir düzen var. Sıcak günlerde malzemenin daha hafif olmasını ve dolayısıyla yukarı akmasını bekleriz. Soğuk malzeme daha serttir ve bu nedenle bükülmek, kırılmak veya iç kısma süzülmek istemez. Sıcak malzeme ise bu kadar viskoz değildir. Bu nedenle sağlam kaya ısıtıldığında daha hareketli hale gelebilir ve gezegenin iç kısmına doğru akabilir."

Meimer, simülasyonların bu tür bir modelin gerçek olabileceğini gösterdiğini ama senaryoları doğrulamak için daha ayrıntılı gözlem yapılması gerektiğini belirtti.