Yapay zekânın iş dünyasını nasıl etkileyeceği konusundaki tartışmalar son dönemde daha da hararetlendi. Bir yanda, hızla gelişen modellerin birçok mesleği otomasyonla devre dışı bırakacağı ve geniş çaplı iş kayıplarına yol açacağı yönünde kaygılar var.
Diğer yanda ise mevcut sistemlerin henüz abartıldığı, teknolojinin “balon” niteliği taşıdığı ve insan emeğinin yerini almanın düşündüğümüz kadar kolay olmadığı savunuluyor. Bu iki uç görüş arasında belirsizlik büyürken, araştırmalar ve kurumların açıklamaları da tartışmayı sürekli yeniden şekillendiriyor.
Yapay zeka, ABD İş Gücünün Yüzde 12'sini Ele Geçirebilir!
Geçtiğimiz hafta Massachusetts Institute of Technology (MIT), yapay zekanın hâli hazırdaki ABD iş gücünün yüzde 11,7’sini ikame edebilecek kapasitede olduğunu öne süren bir araştırma yayımladı.
Araştırmanın raporu “The Iceberg Index: Measuring Skills-centered Exposure in the AI Economy” başlığını taşıyor; ancak MIT’nin internet sitesinde “Project Iceberg” adında ayrı bir sayfaya da sahip.
Akademik makaleyle kıyaslandığında proje sayfası çok daha fazla emoji içeriyor. Araştırma makalesi bir tür uyarı niteliği taşırken, “AI sizinle çalışabilir mi?” başlığıyla sunulan proje sayfası, özellikle şu metin nedeniyle daha çok bir AI reklamını andırıyor:
“Yapay zekâ iş yapış biçimlerini dönüştürüyor. Yıllardır yapay zekâları daha akıllı hâle getiriyoruz. Okuyabiliyorlar, yazabiliyorlar, şarkı bestelebiliyorlar, bizim için alışveriş yapabiliyorlar. Peki ya etkileşime girdiklerinde ne oluyor?
Milyonlarca akıllı yapay zekâ bir araya geldiğinde, zekâ artık bireysel ajanlardan değil, onları koordine eden protokollerden ortaya çıkar. Project Iceberg bu yeni sınırı araştırıyor: Yapay zekâ ajanları birbirleriyle ve insanlarla büyük ölçekte nasıl koordinasyon kuruyor?”
“Iceberg Index” adı, araştırma makalesinde “Büyük Nüfus Modelleri” (Large Population Models) olarak tanımlanan bir AI simülasyonundan geliyor. Bu modelin, Enerji Bakanlığı’na bağlı Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı’ndaki işlemciler üzerinde çalıştırıldığı belirtiliyor.
Projenin hedef kitlesi yasa yapıcılar ve CEO’lar gibi görünüyor; Project Iceberg’in onların “riskli alanları belirlemesine, eğitim ve altyapı yatırımlarını önceliklendirmesine ve milyarlarca dolarlık uygulamalara geçmeden önce müdahaleleri test etmelerine” yardımcı olması amaçlanıyor.
Büyük Nüfus Modeli'nin 151 milyon insan çalışanın davranışını “otonom ajanlar” olarak dijital ortamda izleyebildiğini iddia ediyor. Model, 32.000 izlenebilir beceriyi ve coğrafya gibi çeşitli diğer faktörleri içeriyor.
Oak Ridge’deki Yapay Zekâ Programları Direktörü projeyi CNBC’ye şu şekilde özetliyor: “Temelde ABD işgücü piyasasının dijital bir ikizini oluşturuyoruz.”
Araştırmacıların genel bulgusu, mevcut yapay zekâ kullanımının işg ücü piyasasının ücret değerinin yüzde 2,2’sine denk geldiği; ancak modelin değerlendirmesine göre iş gücünün yüzde 11,7’sinin yapay zekâ tarafından teorik olarak ikame edilebilir durumda olduğu yönünde.
Gerçek dünyada çalışan insanların iş tanımlarının dışına çıktığı, rutin olmayan ve istisnai durumları yönettiği ve şu an için işin sosyal yönlerini benzersiz biçimde yerine getirebildiği unutulmamalı. Modelin bu unsurları nasıl ele aldığı net değil. Yine de rapor, bulguların nedensel değil korelasyonel olduğunu ve “devlet yatırımları, altyapı, düzenlemeler gibi dış faktörlerin, yeteneğin etkiye dönüşme şeklini belirlediğini” vurguluyor.
Buna rağmen makale şu ifadeye yer veriyor: “Politika yapıcılar, yıkımın nedensel kanıtlarını beklemeden karşılık vermeye hazırlanmalı.”
Başka bir deyişle, araştırmaya göre yapay zekâ konusu o kadar acil ki çalışmanın sınırlamalarına takılmamak gerekiyor.