Yapay Zekanın Karanlık Yüzü: Olası Tehlikeler ve Korunma Yöntemleri

Yeni bir çağın başlangıcı olarak nitelendirebileceğimiz yapay zekâ teknolojileri hayatımızı çok farklı alanlarda kolaylaştıracak çözümler sunuyor.

Dijitalde büyük bir pratiklik sağlayan bu çözümlerin ardında güçlü bir veri tabanı yatıyor. Bu veri tabanının oluşturulması ve kötü amaçlı kullanımı ise insanlığın genelinde derin bir kuşku uyandırıyor.

Öte yandan bu zekânın gelişim hızı da ürkütücü bir boyuta ulaşmaya başladı. Acaba gerçekten yapay zekâ sandığımız kadar masum ve faydalı mı? İnsan zekâsını geride bırakma potansiyeli var mı? Arkasında gizlenen tehdit ve tehlikeler neler?

Bu yazımızda yapay zekânın karanlık yüzünü ele alıyoruz. İşte, bu yenilikçi teknolojinin başımıza açabileceği bazı sorunlar!

Yapay Zekânın Neden Olabileceği Tehlikeler

Başta Elon Musk olmak üzere birçok ünlü isim bu teknolojinin yol açabileceği tehlikelere zaman zaman değinmeye çalışıyor.

Gelişim hızının yüksek olması yapay zekânın yakın bir gelecekte zekâ patlaması yaşayarak insanlığın üstüne çıkıp çıkamayacağı konusunda endişelere yol açıyor.

‘Nükleer saldırıdan bile daha etkili olabilir’ diye tanıtılan bu teknolojinin neden olduğu daha küçük çaplı tehditler de mevcut. Gelin, küçük/ büyük demeden bu tehlikelerin neler olduğuna birlikte bakalım.

• Güvenlik önlemlerinin artırılmaması durumunda ciddi anlamda veri kaçağı oluşabilir.
• Kişisel veriler kötü niyetli kişilerin eline daha hızlı bir şekilde ulaşabilir.
• Bu teknoloji ile geliştirilen robotlar insani becerilere sahip olduğu için işsizliğin artmasına ve insanların makineleşmesine yol açabilir.
• Sunduğu yanlış veriler nedeniyle algoritmaların bozulmasına neden olabilir.
• Silah otomasyonu gibi alanlarda devletler arası tehdit oluşturacak düzeyde kullanılabilir.
• Hazır bilgiye kolay erişim sebebiyle insanların hayal gücünü kullanma yeteneği körelebilir. (Bu da makineleşmenin bir örneği.)
• Yüz tanıma teknolojileri kötü amaçlı kullanılırsa Deepfake uygulamaları artabilir.
• Gerçek dışı video ve görsel üretimini tetikleyeceği için hem hukuki hem sosyal anlamda büyük sorunlar yaşanmasına neden olabilir.
• Sanal otoritelerin oluşturacağı tehditler, onları toplum gözünde devlet otoritesinden daha üst bir seviyeye taşıyabilir. Bu da toplumsal düzenin bozulmasında etkisini gösterir.
• ‘Dijital Ölümsüzlük’ projesi kapsamında insanlar yok olsa dahi onların bilgi, birikim ve tecrübelerinin robotlara aktarılması sağlanabilir. 
• Yapay zekânın neden olduğu iş kayıpları sosyoekonomik eşitsizliklerin önünü açan bir tehdit olarak değerlendirilebilir. 
• Ekonomi ve üretim alışkanlıkları bu teknolojilere bağlı olarak tamamen değişebilir.

Yapay Zekâ Tehlikelerini Kontrol Altında Tutmak İçin Neler Yapılabilir?

Öncelikle bu gelişmelerin her birinin ‘teknoloji’ adı altında yaşandığını unutmayalım. Teknoloji, insan hayatını kolaylaştırmak üzere tasarlanır. Yani, esas odak noktası insandır. Bu perspektifi koruyabilirsek ‘insan odaklı teknoloji’ mantığı ile yapay zekânın kontrolünü insan elinde tutmak mümkün olabilir.

Ek olarak şu adımların izlenmesi gerekiyor:

• Veri güvenliği ve gizlilik konularında ekstra önlemler alınması.
• Şifreleme, yetki kontrolü, paylaşım izinleri gibi konularında daha güvenlikli yöntemlerin uygulanması.
• Yapay zekâ araçlarının kullandığı karar mekanizmaları, dil modelleri ve diğer kaynakların şeffaf bir biçimde kullanıcılar ile paylaşılması.
• İnsan haklarını koruyacak şekilde hem geliştiriciler hem de kullanıcılar için bazı kural ve kısıtlamalarının getirilmesi.
• İnsan merkezli yapay zeka enstitülerinin kurulması.
• Bu teknolojinin kullanımına ilişkin uyulması gereken zorunlulukların yer aldığı, dünya çapında geçerli olacak standartların belirlenmesi.
• Yapay zekâ projelerini ve kullanımını her açıdan denetleyen ilgili kurum ve bakanlıkların oluşturulması.

Bu tarz önlemler alınarak teknolojinin bu alanda daha kontrollü ve güvenilir bir şekilde gelişmesi sağlanabilir. Geleceğe dair kaygı ve endişeler ancak insan odaklı bir bakış açısı ile minimize edilebilir.

Sizin bu konudaki düşünceleriniz neler? Yapay zekâ sizi geleceğe dair hangi konularda endişelendiriyor? Düşüncelerinizi bizimle yorumlarda paylaşın.