OEM nedir? Bilgisayar donanımı veya yazılım lisansı arıyorsanız muhtemelen "OEM ekran kartı" veya "OEM Windows lisansı" gibi ibareler ile karşılaşmışsınızdır. Bu sebepten ötürü OEM ne demek sorusunun yanıtını merak ediyor olabilirsiniz.
Bu rehberde OEM ürün alınır mı sorusu dahil birçok soruyu yanıtlayacağız. Eğer siz de OEM ürün satın almak istiyorsanız ve bu kelimenin tam olarak ne anlama geldiğini merak ediyorsanız rehberimize göz atabilirsiniz.
OEM Nedir?
OEM açılımı İngilizcede "Original Equipment Manufacturer"dir. Türkçede "Orijinal Ekipman Üreticisi" anlamına gelir. Basitçe anlatmak gerekirse OEM, kendi ürettiği parçaları, bileşenleri veya yazılımları başka bir şirkete satan firmadır.
Diğer şirket (mesela Dell, HP, Monster gibi), bu parçaları veya yazılımları kendi ürettiği son ürünün (bilgisayar, telefon, araba vb.) içine entegre eder ve kendi markasıyla tüketiciye satar.
- Örnek: Intel bir OEM'dir çünkü işlemci üretir ve bu işlemcileri Casper, Lenovo gibi firmalara satar.
- Örnek: Microsoft bir OEM'dir çünkü Windows işletim sistemini üretir ve bilgisayar üreticilerine (Dell, HP vb.) bu yazılımı bilgisayarlarının içine yüklemeleri için lisanslar satar.
- Örnek: Bir otomobil parçası üreticisi (Bosch gibi), fren balataları üreterek Ford veya Volkswagen gibi otomobil markalarına satar. Bosch bu durumda bir OEM'dir.
Yani OEM aslında son ürünü direkt tüketiciye satan değil, son ürünü üreten firmaya parça sağlayan veya lisans veren firmadır.
OEM Ürün Ne Demek? Perakende Üründen Farkı Nedir?
OEM ürün nedir? OEM ürünler, yukarıda bahsettiğimiz OEM firmalarının, son ürün üreticilerine (Dell, HP vb.) sattığı ürünlerdir ancak bazen bu OEM ürünler, tek başına veya farklı kanallardan son kullanıcıya da ulaşabilir.
İşte OEM ürünlerin "retail" yani "perakende" ürünlerden temel farkları:
- Paketleme: Retail ürünler genellikle şık, markalı kutularda, detaylı kullanım kılavuzları ve ek aksesuarlarla (kablolar, stickerlar vb.) gelir. OEM ürünler ise genellikle çok daha sade, hatta bazen sadece antistatik poşet içinde minimum dokümantasyonla gelir.
- Destek ve Garanti: Retail ürünlerde destek ve garanti genellikle doğrudan üretici (Intel, Microsoft, NVIDIA gibi) tarafından sağlanır. OEM ürünlerde ise destek ve garanti genellikle ürünü size satan firma veya ürünü entegre ettiği son sistemi (bilgisayar vb.) satan firma tarafından verilir.
- Fiyat: OEM ürünler, paketleme, pazarlama ve direkt son kullanıcı desteği maliyetleri daha düşük olduğu için genellikle retail versiyonlarına göre daha uygun fiyatlıdır.
- Lisanslama (Yazılım): En önemli farklardan biri yazılımlarda görülür. OEM Windows lisansları genellikle ilk kurulduğu donanıma (anakart gibi) bağlıdır ve başka bir bilgisayara taşınması yasal olarak mümkün değildir. Retail lisanslar ise genellikle donanımdan bağımsızdır ve farklı bir bilgisayara taşınabilir (eski bilgisayardan kaldırılması şartıyla).
Özetle OEM ürün, perakende kanalıyla doğrudan son kullanıcıya satılmak için değil, başka bir ürünün içine entegre edilmek üzere üretilmiş veya lisanslanmış üründür.
OEM Ürünler Alınır mı? Avantajları ve Dezavantajları
Daha uygun fiyatlı olan OEM ürünleri almak mantıklı mı? Bu sorunun yanıtı, ihtiyacınıza ve beklentilerinize göre değişir.
Avantajları:
- Fiyat: Genellikle en büyük avantajıdır. Özellikle bütçe kısıtlıysa cazip olabilir.
- Aynı Performans: Parçanın kendisi retail versiyonu ile genellikle tamamen aynıdır (aynı chip, aynı donanım). Performans açısından fark yoktur.
Dezavantajları:
- Sınırlı Destek: Direkt üretici desteği almak zor olabilir. Sorun yaşadığınızda satıcı veya sistem entegratörüne başvurmanız gerekir.
- Kısa/Farklı Garanti: Garanti süresi veya koşulları retail versiyonlardan farklı olabilir.
- Minimal Paketleme/Aksesuar: Ek kablolar, adaptörler, detaylı kılavuzlar gibi şeyler eksik olabilir.
- Yazılım Lisansı Kısıtlamaları: OEM yazılım lisansları genellikle donanıma bağlıdır.
Kimler OEM ürün Tercih Etmeli?
- Bilgisayar parçaları hakkında bilgi sahibi olanlar,
- Kendi sistemini toplayanlar ve manuel kurulum yapmaktan çekinmeyenler,
- Destek ve garanti süreçlerini satıcıyla yürütmekten rahatsız olmayanlar,
- Bütçesi kısıtlı olanlar.
OEM Ürün Alırken Nelere Dikkat Edilmeli?
Eğer OEM ürün almaya karar verdiyseniz, sorun yaşamamak için şu noktalara özellikle dikkat edin:
- Güvenilir Satıcı: En önemlisi budur. Özellikle OEM yazılım lisansları alırken kaynağın güvenilir olduğundan emin olun. Bilindik, köklü mağazaları veya satıcıları tercih edin. Piyasada yasa dışı yollarla elde edilmiş veya birden fazla kişiye satılmış OEM lisanslar bulunabilir.
- Garanti Koşulları: Ürünün garanti süresini ve kimin garanti sağladığını (satıcı mı, ana üretici mi?) mutlaka öğrenin.
- İade Politikası: Satıcının iade politikasını kontrol edin. Özellikle yazılımlarda kurulum sonrası iade mümkün olmayabilir.
- Donanım Uyumluluğu: Aldığınız OEM parçanın mevcut sisteminizle tam uyumlu olduğundan emin olun. Gerekirse satıcıdan destek alın.
- Yazılım Lisans Koşulları: Eğer OEM yazılım alıyorsanız (özellikle Windows), lisansın tek bilgisayara bağlı olduğunu ve donanım değişikliğinde sorun yaşayabileceğinizi bilin. Koşulları tam olarak anlayın.
- Beklentilerinizi Yönetin: OEM ürünlerin kutusunun sade, aksesuarlarının eksik ve kılavuzunun olmayabileceğini unutmayın.
OEM Orijinal mi?
OEM orijinal mi sorusunun cevabı evet, OEM ürünler orijinaldir. OEM kelimesi zaten "Orijinal Ekipman Üreticisi" anlamına gelir. Intel'in ürettiği bir işlemci, ister retail kutuda satsın ister Dell'e OEM olarak versin, o işlemci Intel'in orijinal ürünüdür. Microsoft'un OEM lisansladığı Windows da orijinal Microsoft yazılımıdır.
Buradaki "orijinal" kelimesi, ürünün taklit veya sahte olmadığı anlamına gelir. Farklı olan şey, ürünün son kullanıcıya ulaşma biçimi, paketlemesi, lisanslama modeli (özellikle yazılımda) ve destek kanalıdır.
Ancak dikkatli olmanız gereken nokta, piyasada "OEM" adı altında satılan sahte veya yasa dışı ürünler olabileceğidir. İşte tam da bu yüzden güvenilir satıcıdan almak hayati önem taşır. Güvenilir bir satıcıdan aldığınız OEM ürün, orijinal üretici tarafından üretilmiş veya lisanslanmıştır.