Astronot Nedir? Nasıl Olunur? Maaşı Ne Kadar?

Astronot nedir, ne yapar, maaşı ne kadar? Nasıl astronot olunur? Bu soruların yanıtını merak ediyorsanız doğru yerdesiniz. Bu yazıda astronotlara ilişkin merak edilen pek çok soruyu yanıtladık.

Çoğu çocuğun hayallerini süsleyen astronotluk ile ilgili pek çok soru oldukça merak ediliyor. Bu konu ile ilgili en fazla merak edilen sorular arasında astronotluğu ne demek olduğu, hangi görevleri yerine getirdiği yer alıyor. Hazırladığımız rehberde astronotluk ile ilgili birçok sorunun cevabını bulabilirsiniz.

Astronot Nedir? Ne Yapar?

Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), 1958 yılında uzaya yolculuk yapması için eğittikleri kadın ve erkekler için astronot kelimesini kullandı. Rusya Uzay Ajansı ise uzaya seyahat etmesi için eğitim verdikleri kişileri kozmonot olarak adlandırdı.

İlk zamanlarda bir astronotun iş tanımı temelde gözlemci olmaktı. Yani astronotlar uzayda neler olup bittiğini görüntüleyen ve belgeleyen kişilerdi fakat NASA’nın uzaya gidilmesi ve insan etkileşiminin gerekli olduğunu anlaması uzun sürmedi.

Astronot, Türk Dil Kurumunda uzay adamı anlamına gelir. Gerekli eğitimleri başarı ile tamamlayıp astronot olan kişiler uzay araştırmalarında görev yapar. Bu araştırmalar genellikle insanlı uzay uçuşlarında gerçekleşir.

Günümüzde insanlı uzay uçuşları için görev uzmanı ve pilot olmak üzere iki tür astronot mevcut. Pilot astonotlar, mürettebattan, görevin başarılı olmasından ve uçuşun güvenliğinden sorumlu. Mühendislik, bilim ve tıp geçmişi olan görev uzmanı astronotlar ise deney yapmak, uzay aracı ve ekipmanlarını korumak gibi görevleri yapar.

Astronotlar bu görevleri yerine getirebilmeleri için eğitim sürecinde bir dizi simülasyona tabi tutulur. Yörüngedeyken zamanın büyük kısmı uzay aracında ya da uzay istasyonunda geçirilir. Astronotlar zaman zaman onarım yapmak veya bir uyduyu yerleştirmek için uzay yürüyüşü yapması gerekir.

Astronotlar bu işlemleri gerçekleştirebilmek için özel olarak tasarlanan bir uzay giysisi giymesi gerekir. Bu giysi, astronotların vücutlarını dış faktörlerden korur. Elbise ayrıca astronotlar için hayati bir öneme sahip çünkü uzay giysisinde oksijen tüpü yer alır. Bu sayede giysi aracılığı ile kişilerin nefes alması sağlanır.

Elbise, uzaya yolculuk esnasında da çok büyük bir rol oynar. Uzay aracının çok yüksek hızda boşluğa doğru yolculuk etmesi sonucu astronotların ağırlığını arttırır. Giysi olmadığı takdirde beyine yeterli miktarda kan ulaşamaz. Bunun sonucunda hipoksiye oluşur yani beyin dokularında oksijen azalır. Bu işlemin gerçekleşmesinin ardından ölüm meydana gelir.

Uzayda hayat olup olmadığını araştıran astronotlara verilen görevlerin çoğu iki ila üç hafta sürer fakat uzun süreli görevler 6 aya kadar sürebilir. Uzun süreli görevler için verilen eğitim oldukça zor ve yaklaşık olarak iki ila üç yıl sürer.

Temel eğitim iki yıl süren ilk aşamadır. Adaylar, bu süre zarfında araç ve uzay istasyonu sistemleri hakkında bilgi sahibi olur ve eğitimlerin çoğu sınıflarda gerçekleşir. Bu kişilere meteoroloji, mühendislik, uzay bilimi ve yer bilimleri gibi uzaydaki çalışmalarında yardımcı olabilecek temel disiplinler üzerinde eğitim verilir.

Hayatta kalma eğitimi, Dünya’ya plansız bir inişe hazırlanmak için sınıfın dışında da eğitimler verilir. Adayların tüplü dalış sertifikası almaları ve ayrıca bir yüzme testini de geçmesi gerekir. Oldukça zor olan bu test 25 metre uzunluğunda bir havuzda gerçekleşir. Hem dalış sertifikası hem de yüzme testi eğitimin ilk ayında tamamlanmalı.

Adaylar, temel eğitim tamamlandıktan sonra astronot olmak üzere seçilebilir. İkinci aşamada kursiyerler deneyimli astronotlarla gruplandırılır ve onların yardımı ile fırlatma öncesi, fırlatma, yörünge, giriş ve iniş ile ilgili çeşitli faaliyetlerde yetkin hale gelir. Deneyimli astronotlar da deneyimlerini ve bilgilerini paylaşarak kursiyerlere mentor ve danışman olur.

10 ay süren gelişmiş görev eğitim aşaması, astronotların mürettebatlarını ve görevlerini aldıkları kısım. Söz konusu kişiler, görevleri ile doğrudan ilgili tatbikatlar, etkinlikler ve deneylere odaklanır ve görevleri sırasında kullanacakları elektrikli el aletleri ve diğer özel cihazlar hakkında bilgi sahibi olur.

Astronot Maaşı Ne Kadar?

Astronotlara GS-11'den GS-14'e kadar çeşitli dereceler verilir. Bu nedenle astronotların gelir aralığı nispeten geniş olur. Başlangıç maaşları yılda 66 bin doların biraz üzerinde başlar. Tecrübeli astronotlar ise yılda 144 bin 500 dolardan fazla kazanabilir.

Nasıl Astronot Olunur?

Her ne kadar NASA çok büyük bir popülerliğe sahip olsa da dünya genelinde pek çok uzay ajansı bulunur. Türkiye Uzay Ajansı (TUA), Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Japonya Uzay Araştırmaları Ajansı (JAXA) ve Kanada Uzay Ajansı (CSA) bunlara örnek verilebilir.

Ülkeler uzay araştırması gerçekleştirmek için uzaya astronot gönderir. Bu, astronot olma kriterlerinin ülkeden ülkeye değişiklik içerdiğini gösterir. Astronot olmak için fizik, kimya, biyoloji gibi temel bilimler, mühendislik ve bilgi teknolojileri alanlarında en az lisans eğitimi almış olmak gerekir.

Söz konusu alanlarda en az lisans eğitimine sahip olmak astronotluk için yeterli değil. Adayların fiziksel ve psikolojik anlamda da sağlıklı bir birey olması gerekir çünkü bu kişilerin uzaydaki oldukça zorlu şartlara dayanabilmesi büyük bir öneme sahip.

Aranan özellikler, astronotların görevlerine göre değişiklik gösterir. Mürettebattan, görevin başarılı olmasından ve uçuşun güvenliğinden sorumlu olan pilot astronot adaylarında belirli bir uçuş süresi tecrübesi aranır. Boy uzunluğunun ise 160 ila 190 cm aralığında olması gerekir.

NASA’da bu kriter, en az 1000 saat kaptan pilot olarak görev yapmış olmak. Bu kişiler için 20/20 görme keskinliği ve otururken tansiyonun en fazla 140/90 mmHg olması şartı da mevcut. Sağlık konusunun yanı sıra dil eğitiminin de oldukça iyi durumda olması lazım. Örneğin, Uluslararası Uzay İstasyonunda görev alacak kişilerin iyi seviyede Rusça ve İngilizce bilmeli.

Aranan şartları karşılayan kişiler, uzay ajanslarına başvuruda bulunabilir. Başvurusu kabul edilen kişilere fiziksel ve psikolojik konularını içeren birtakım testler uygulanır. Bu testlerde başarı gösteren adaylara bir mülakat yapılır. Gerçekleştirilen mülakatı da geçen kişiler için oldukça zorlu bir eğitim dönemi başlar.

Eğitim süresi de tıpkı astronot olma kriteri gibi uzay ajansından uzay ajansına değişiklik gösterir. Bu süre NASA’da yaklaşık 2 yılken ESA’da 40 ay. TUA’da da tıpkı NASA gibi eğitim süreci 2 yıl civarında.