Uzay Teknolojileri Nedir?

NASA vb. uzay kuruluşları tarafından uzaydaki araştırmaları kolaylaştırmak ve ilerletmek amacıyla çeşitli uzay teknolojileri geliştirildi. Bu teknolojiler aynı zamanda gün geçtikçe günlük yaşamda da kullanılmaya başladı.

NASA başta olmak üzere çeşitli uzay kurumları tarafından tasarlanan bu teknolojiler, uzay mekikleri ve uzay araştırmalarında iletişimin geliştirilmesi için kullanıldı. Biz de sizlere insanlık için önemli olan bu teknolojilerden bahsedeceğiz.

Uzay Teknolojileri

Uzayın keşfedilmesini sağlayan uzay teknolojilerini şöyle sıralayabiliriz:

1. Uzay Keşif Teknolojileri

Uzay keşif teknolojileri ile Dünya atmosferi dışında dış uzayda çeşitli çalışmalar yapılabilir. Uzay keşif teknolojileri hem insanlı hem de insansız şekilde tasarlanırlar. Bunları şöyle sıralayabiliriz;

• Uzay sondaları
• Hava robotları (Aerobotlar)
• Uzay mekikleri
• İnsanlı uzay görev araçları (Uzayda yürüyen insanlara ait malzemeler)
• Ay gezginleri (Ay yüzeyinin araştırıldığı araçlar)
• Mars gezginleri (Mars yüzeyinin araştırıldığı araçlar)

2. Uydular

Uzayda başka nesnelerin çevresinde dönen herhangi bir nesne, uydu olarak adlandırılır. Dünya’yı çevreleyen Ay vb. doğal uydularla Dünya’yı dolaşan Uluslararası Uzay İstasyonu gibi yapay iki çeşit uydu vardır. Uydu çeşitleri şu şekilde sıralanabilir;

• Keşif uyduları,
• Haberleşme uyduları,
• Hava durumu izleme uyduları,
• Askeri uydular,
• Dünya gözlem uyduları,
• Röle ve İzleme uydu sistemleri,
• Direkt yayın uyduları,
• Uydu seyir sistemleri,
• Yere eş zamanlı uydular.

3. Uzay Uçuş Teknolojileri

Uzay uçuş teknolojileri, isminden anlaşılacağı üzere uzayda uçuş yapılmasını sağlayan sistemlerdir. Bu sistemler şunlardır;

• Yeniden katlanabilir fırlatma sistemleri,
• Aerofrenler,
• Rampalar,
• Roketler,
• Ablatif ısı kalkanlarıç

Uzay Teknolojileri ile Geliştirilen Araçlar

Uzay teknolojileri sayesinde ortaya günlük yaşamımızı kolaylaştıracak birçok araç çıktı. Bu araçlar şunlardır:

1. Kamera Sensörleri

Uzay teknolojileri örnekleri arasında yer alan kamera sensörleri, NASA’da çalışan bilim insanı Eric Fossum tarafından geliştirildi.

Kamera sensörleri, uzaydaki görevlerde kameraların boyutlarının minimuma indirilmesi çalışmalarında ortaya çıktı. Böylelikle uzay araştırmalarında kullanılmak üzere Tamamlayıcı Metal Oksit Yarı İletken (CMOS) görüntü sensörü tasarlandı. 

CMOS sensörleri, yalnızca uzayda çekilen görüntülerin sinyal gürültüsü hakkında bilgi veriyordu. Bundan dolayı Charge Coupled Device (CCD) teknolojisinden yararlanılarak CMOS aktif piksel sensörleri yapıldı.

CMOS aktif piksel sensörlerin geliştirilip kullanıma sunulması dijital görüntüleme sektörünün gelişmesini sağladı. Günümüzde CMOS aktif piksel sensörler, GoPro kameraları ve akıllı telefon kameralarında kullanılıyor.

2. Küresel Konumlama Sistemi

Birçok uzay kuruluşu tarafından Dünya’nın yörüngesine farklı farklı uydular gönderildi. Uzay kuruluşlarının gönderdiği uyduların her birisinin farklı görevleri var. Bu duruma, küresel konumlama sistemi içerisinde yer alan GPS örnek verilebilir.

GPS ağları üzerinden dünyanın her tarafından konum kolayca belirlenebilir. GPS ağları özellikle Google Haritalar başta olmak üzere birçok navigasyon sistemleri tarafından da kullanılıyor.

GPS hem makine öğrenimi hem de yapay zekayla birleştirilerek farklı teknolojilerin ortaya çıkmasını da sağlayabilir.

3. Mobil İletişim

Dünya yörüngesinde çeşitli uydular döner. Bu dönen uydular farklı cihazlara hem sinyal hem de veri gönderip alırlar. Bunun sonucunda uydu sinyalleri üzerinden internet ve mobil iletişim kullanılmaya başlar. İnternet ve mobil iletişim sayesinde dünyanın her tarafındaki insanlarla kolayca iletişim kurulabilir.

4. Bebek Maması

NASA sponsorluğunda gerçekleşen alg araştırması sonucunda bebek mamaları ortaya çıktı. NASA, uzay araçlarında yiyeceklerin az yer kaplamasına yönelik çalışmalar yaptı. Ayrıca uzun sürecek uzay yolculukları için de geri dönüşüm maddeleri araştırıldı.

Tüm bu çalışmaların sonucunda besin değeri yüksek olan alglerin, Araşidonik Asit (ARA) ve Dokosaheksaenoik Asit (DHA) içerdiği ortaya çıktı. Bunların bir bebeğin görsel ve zihinsel gelişimini sağladığı saptandı.

5. Gömülü Web Teknolojisi

NASA, gömülü web teknolojisini astronotların Uluslararası Uzay İstasyonu’nda internet üzerinden deneyler yapıp onları izlemesi için geliştirdi. NASA’nın geliştirmiş olduğu gömülü web teknolojisi, günlük hayatta kullandığımız uzay teknolojileri haline geldi. 

Gömülü web teknolojisi ile Nesnelerin İnterneti ortaya çıktı. Nesnelerin İnterneti, cihazlara uzaktan erişilmesini sağlayan bir teknolojidir. Bu teknoloji sayesinde elektronik cihazlar kolayca internete bağlanabilir.

6. Ray İzleme Sensörleri

NASA tarafından Ses Altı Döner Kanat Projesi geliştirildi. Projeyle helikopter iletiminde ortaya çıkan arızaların tahmini için RotoSense isimli döner titreşim sensörü keşfedildi.

Bu sensörle trenlerdeki aksınların titreşimleri izlendi. Bunun sonucunda da trenlerin raylarındaki sorunlar tespit edildi. RotoSense sayesinde trenler hem güvenli bir araç haline geldi hem de bakım maliyetleri önemli ölçüde azaldı.