Evrendeki En Parlak Patlamanın Şimdiye Kadarki En İyisi Yakalandı

Evrendeki en parlak patlama tespit edildi. 29 Ağustos 2019'da bilim adamları, yaklaşık 1 milyar ışık yılı uzaklıkta meydana gelen bir olaya karşı harekete geçti. Bir milyar ışıkyılı çok büyük bir mesafe olsa da, olayın inanılmaz derecede yoğun bir gama ışını patlaması olduğu ve yüksek enerji yaydığı fark edildi.

Evrendeki gama ışınları, hızla dönen devasa bir yıldızın kara deliğe çökmesiyle ortaya çıkıyor. Bunların salımları iki farklı aşamaya ayrılıyor: Onlarca saniye süren kaotik bir başlangıç evresi ve ardından uzun süreli, yumuşak biçimde sönen bir artık ışınım dönemi.

Evrendeki en parlak patlama tespit edildi

Bilim adamları Namibya'da özel bir gözlemevi kullanarak, bir gama ışını patlamasının (GRB) bugüne kadarki en enerjik radyasyonuna ve en uzun süreli olanına tanıklık ettiler. GRB 190829A olarak adlandırılan olay, yaklaşık bir milyar ışık yılı mesafe ile şimdiye kadar gözlemlenen en yakın gama ışını patlamalarından biri oldu.

Bu patlamayı, Fermi ve Swift uyduları, 29 Ağustos 2019'da Eridanus takımyıldızında tespit etti. Bilim adamları daha sonra -görünür hale geldiğinde- HESS teleskopları yardımıyla patlamanın ardından gelen parıltıyı yakaladı. Bu parıltı birkaç gün boyunca ve benzeri görülmemiş gama ışını enerjilerinde görüldü.

Max Planck Nükleer Fizik Enstitüsü'nde araştırmacı Edna Ruiz-Velasco, "GRB 190829A'nın tayfını 3,3 tera-elektronvolt enerjiye kadar belirleyebilirdik, bu, görünür ışığın fotonlarından yaklaşık bir trilyon kat daha yüksek bir enerji. Gama ışını patlamasında olağanüstü olan şey de budur" ifadelerini kullandı.

Üç günden fazla süre boyunca ışımayı izleyen bilim adamları, X ışını ile patlama sonrası ışımanın, çok yüksek enerjili gama ışını emisyonu arasında şaşırtıcı benzerlikler olduğunu fark etti.

Elektron Dairesel Hızlandırıcısı’ndan (DESY) bilim insanı Sylvia Zhu, "Gama ışını patlamaları, galaksi dışı uzak kaynaklardan yayılan, gökyüzünde gözlemlenen parlak X-ışını ve gama-ışını parlamalarıdır" diyerek şunları aktardı:

"Bunlar evrendeki en büyük patlamalardır ve hızla dönen devasa bir yıldızın içine çökerken bir karadeliğe dönüşmesiyle ilgilidir. Serbest kalan yerçekimi enerjisinin bir kısmı ultra rölativistik (ışık hızına yakın hızlarda gerçekleşen olaylar) bir patlama dalgasının oluşumunu besler.

Bunların salımları iki farklı aşamaya ayrılır: Onlarca saniye süren kaotik bir başlangıç evresi ve ardından uzun süreli, yumuşak biçimde sönen bir artık ışınım evresi."