Türk Mühendisler Diyabete Bağlı Körlük Riskini Önceden Tespit Edebilen Cihaz Geliştirdi

Ülkemizde oldukça yaygın olarak rastlanan diyabet, hastaların neredeyse yarısında görme kayıplarına neden olabiliyor. Bu riskin önceden fark edilebilmesini sağlamak için harekete geçen genç yaştaki Türk mühendisler, geliştirdikleri cihaz ile diyabete bağlı körlük riskini ortadan kaldırmayı hedefliyor.

Türk Mühendislerce Geliştirilen Retinow, Diyabete Bağlı Görme Kayıplarını Engellemeyi Hedefliyor

Kübranur Kara, Tuğba Haklı ve Onur Aydın öncülüğünde hayata geçen Tootech, diyabete bağlı görme kayıplarının önüne geçebilmek için kurulan bir şirket. Projedeki motivasyonlarının aileleri ve yakın çevreleri olduğunu dile getiren ekip, "Tootech ekibi olarak diyabetin neden olduğu körlüğü engellemek amacıyla yola çıktık." dedi.

"Ailelerimizde ve yakın çevremizde diyabet hastalığı gözlemlememiz bizi bu projede kamçıladı. Bu hastalığın uzun vadeli ve titizlik gerektirdiğini biliyorduk. Daha sonra diyabetin neden olduğu komplikasyonları araştırırken en büyük problemlerden birinin, bireyin gözünü kaybetmek olduğunu öğrendik.

Ailemize bu riskten haberdar olup olmadıklarını sorduğumuzda ‘Hayır’ cevabı almamızla birlikte proje fikrimiz artık şekillenmişti. Aslında birçok diyabet hastasının bu riskten habersiz olması Retinow cihazımızı bir an önce geliştirmemize teşvik etti.

Erken teşhise yardımcı ve birincil basamak hizmetlerine yönelik olan cihazımızla birlikte, diyabet hastalarının görme kaybı yaşamalarını engellemeyi hedefledik. Erciyes üniversite hastanesindeki göz doktoru hocalarımızdan randevu aldık ve projemizin üzerinde çalışmaya başladık.

Diyabet dünyadaki körlüğün en büyük nedenidir. Dünyada yaklaşık 500 milyon diyabetli hasta bulunmakta Türkiye’de ise bu sayı yaklaşık 11 milyon civarında. Yapılan araştırmalara göre Diyabet hastalarının %50’si gözünü kaybetme riskinden habersizdir. Kanserden 10 kat daha yaygın olan bu hastalık hepimizi ilgilendiriyor."

Retinow Bu Soruna Çözüm Olarak Geliştirildi

"Biz de diyabet hastalarının rutin göz kontrollerini kolaylaştırmak ve onları bu riskle daha erken aşamada tanışmasını sağlamak için birinci basamak sağlık kuruluşlarına yönelik bir cihaz ve bu cihaza entegre bir yapay zekâ yazılımı geliştirdik.

Retinow cihazımız ile hastanın göz dibinin yani retinasının fotoğrafı çekilir ve bu fotoğraftaki komplikasyona yapay zekâ yardımı ile anında bir raporlama sunulur. Mevcut süreçten biraz bahsedecek olursam diyabet teşhisi konulan hastanın yılda en az 2 kere rutin kontrole gitmesi gerekir.

Retina da bulunan kan damarlarının hasar görüp kanamaya başlamasıyla ortaya çıkar. Bu hastalığın tıptaki adı Diyabetik Retinopati’dir. Hastalık biranda ortaya çıkmadığı için bireyler tarafından ihmal edilir. Fakat etkisi bir anda ortaya çıkar ve hasta görme kaybıyla mücadele etmeye başlar.

Sayıları oldukça az olan bilinçli hastalar, göz doktoruna gider ve göz dibi muayenesi olurlar. İleri safhalarda tedavi maliyetleri çok fazla artmaktadır. Uluslararası sağlık örgütünün raporuna göre diyabete bağlı görme kayıplarına harcanan tedavi maliyeti kişi başı 28.000 USD’dir. Tedavi masraflarını en aza indirgemek ve en önemlisi hastalığın bu komplikasyonuyla mücadele etmek için erken tedavi şarttır."

Başarıdan Başarıya

"Lisansımızın son senesinde öncelikle TÜBİTAK 2242 Üniversite öğrencileri proje yarışmasında derece elde ettik. Sonrasında ODTÜ yürütücü kuruluşu önderliğinde TÜBİTAK BİGG’e hazırlandık. Fikrimizi hayata geçirilebilmemizi sağlayan bu desteği kazanarak 16.01.2020’de Ankara Üniversitesi Teknokent de ‘TOOTECH SAĞLIK TEKNOLOJİLERİ VE ARGE SAN. TİC. LTD. ŞTİ.’ olan start-up şirketimizi kurduk.

Tootech ekibi olarak hem TÜBİTAK desteklerini hem de KOSGEB İleri girişimcilik desteğini kazandık. Yaklaşık 2 senedir bu alanda faaliyetlerimize devam ediyoruz. 2 kadın girişimci Tuğba HAKLI ve Kübranur KARA olarak kurduğumuz şirketimizde birçok başarıya ve ödüle imza attık."

Göz Muayeneleri Mekandan Bağımsız Hale Geliyor

"Retinow cihazımız optik bir sistemden ve yapay zekâ altyapısından oluşuyor. Rakiplerimiz pahalı donanımlarla, göz dibi fotoğrafı çekmeye odaklanırken biz daha iyi performans gösteren bir yapay zekâ algoritması üzerinde çalıştık.

Sonuçta maliyetleri çok daha düşük bir optik donanım ve mükemmel doğrulukta çalışan bir yazılım elde ettik. Şu an cihazımız Diyabetik Retinopati teşhisinde %98 doğrulukla çalışıyor. Ağırlığı 1 kg daha az olan Retinow cihazı ile göz muayenelerini artık mekândan bağımsız hale getiriyoruz.

Retinow cihazı ile ilk amacımız evinden sağlık merkezlerine gidemeyen hastaları bulup göz kontrollerini gerçekleştirmek. Pandemi süreci de evde sağlık hizmetlerinin ne kadar önemli olduğunu gözler önüne sermiştir. Elde taşınabilir cihazımızla bu hizmeti vermek mümkün.

Türkiye de önlenebilir körlüğün öncüsü olmayı hedefliyoruz. Amacımız sadece Türkiye'ye yönelik bir cihaz geliştirmek değildi. Diyabet ve göz hastalıkları dünya genelinde tüm insanları ilgilendiriyor. Türkiye'deki ar-ge faaliyetleriyle global bir probleme çözüm olduğumuz için çok mutluyuz.

Türkiye pazarında nüfuz ettikten sonra ilk hedefimiz ABD. Çünkü ABD’de yapay zekâ destekli göz muayeneleri artık sigorta kapsamında. İleride Sağlık sektöründe öncü olan firmalardan biri olmak istiyoruz. Bu kadar ödül ve destekten sonra sıra artık ticari başarıda. 2 kadın girişimcinin hayali olarak çıkılan bu yolda hazır olan Retinow cihazımızın kullanımını hayata geçirmek istiyoruz."