İşletim Sistemi Nedir? Ne İşe Yarar?

İşletim sistemi nedir, ne işe yarar? Bilgisayarlarda, telefonlarda ve televizyonlarda kullanılan popüler işletim sistemleri neler? Bu soruların yanıtını merak ediyorsanız doğru yerdesiniz. Bu yazıda işletim sistemine dair merak edilen soruları yanıtladık.

Gün içerisinde vaktinizin büyük bir kısmını geçirdiğiniz akıllı telefon, bilgisayar, tablet ve akıllı televizyonun içerisinde bir işletim sistemi yer alır. Bu işletim sistemleri, cihazdan cihaza farklılık gösterir. Örneğin, bazı telefonlarda Android yazılımı yüklüyken iPhone’ların yazılım tarafında ise iOS bulunur.

Telefonların yanı sıra akıllı televizyon ve bilgisayarlarda da durum aynı. Akıllı televizyonların bir kısmında Android TV yer alırken bazıları ise WebOS yazılımı ile birlikte gelir. Çoğu bilgisayarda Windows yazılımı bulunurken bilgisayarların bir kısmında ise Linux yer alır.

İşletim sisteminin ne demek olduğunu ve ne işe yaradığını merak ediyor olabilirsiniz. Bu yazıda çok sayıda televizyon, telefon ve bilgisayar kullanıcısı tarafından merak edilen işletim sistemine ilişkin birçok soruyu yanıtlayacağız.

İşletim Sistemi Nedir?

İşletim sistemi, donanım bileşenleri ile kullanıcı arasında arayüz görevi üstlenen bir yazılım. Her sistemin program çalıştırmak için bir işletim sistemine sahip olması gerekir. Tarayıcı, video oyunları, kelime işlemci programları da dahil olmak üzere bütün yazılımların çalışmasında işletim sistemi rol oynar.

Kullanıcıların herhangi bir işletim sistemi yüklü olmadan bir akıllı telefonu ya da bilgisayarı kullanabilmesi mümkün değil. Buna freedos olarak gelen dizüstü bilgisayar modellerini örnek gösterebiliriz.

Freedos olarak gelen bir dizüstü bilgisayarı kullanmaya çalıştığınızda kullanamazsınız. Bilgisayarı kullanabilmek için Linux ya da Windows gibi bir işletim sistemi yüklemeniz gerekir. Yükleme işlemini tamamladıktan sonra bilgisayarı kullanmaya başlayabilir, istediğiniz programı yükleyebilirsiniz.

İşletim Sistemi Ne İşe Yarar?

İşletim sistemi sayesinde programları sisteme yükleyebilir ve kullanabilirsiniz. Aynı durum video oyunları için de geçerli. Yani söz konusu yazılım, kullanıcının donanım ile iletişim kurmasının yanı sıra programların çalışabilmesi için uygun bir ortam sunar.

İşletim sistemlerinin yalnızca akıllı telefon, akıllı televizyon ve bilgisayarlarda yer aldığını düşünmemelisiniz. Günümüzde araba, akıllı saat ve hatta beyaz eşyalarda işletim sistemi yüklü olarak gelebiliyor. Elbette bu durum, tüm modeller için geçerli değil.

Geçmişte Windows 95 ya da Windows 98 kullandıysanız DOS kelimesi muhtemelen yabancı gelmez. Uzun yıllar önce kullanıma sunulan söz konusu yazılım, bir dönem dünyanın en popüler işletim sistemiydi. 1980’li yıllarda IBM tarafından ilk bilgisayarların geliştirilmesi ve bu bilgisayarlarda yer alacak yeni işletim sistemi arayışı, DOS yazılımını gün yüzüne çıkardı.

Aradan geçen uzun yılların ardından DOS popülerliğini çok ciddi ölçüde kaybetti. Microsoft, söz konusu yazılımın ardından Windows XP, Windows Vista, Windows 7, Windows 8, Windows 10 gibi çok sayıda işletim sistemi çıkardı. Öte yandan diğer firmaların birçok işletim sistemi bulunuyor.

Günümüzde bilgisayar, akıllı telefon ve akıllı televizyon modellerinde kullanılan en popüler yazılımlar neler? Şimdi, çok sayıda bilgisayar, telefon ve televizyon kullanıcısı tarafından merak edilen bu soruyu yanıtlayacağız.

Bilgisayarlarda Kullanılan Popüler İşletim Sistemleri Neler?

• Windows
• MacOS
• Linux

1. Windows

Microsoft tarafından geliştirilen Windows işletim sistemi, ilk olarak 1985 yılında yayımlandı. Windows 1.0 olarak adlandırılan yazılımın ardından 1987 yılında Windows 2.0 isimli işletim sistemi piyasaya sürüldü. NT çekirdeğini kullanan işletim sisteminin Windows 3.0 sürümü 1990 yılında yayımlandı.

Bu zamana kadar Windows 95, Windows 98, Windows XP, Windows 7 dahil olmak üzere çok sayıda Windows sürümü çıktı. Bu işletim sistemlerinden bazıları dünya çapında oldukça büyük bir popülerliğe sahip oldu.

Windows, 2002 yılında dünya genelinde kullanım oranı yüzde 97,46 iken bu oran, 2021 yılında yüzde 72,96’ya geriledi. Söz konusu işletim sisteminin en büyük rakibi ise MacOS.

2. MacOS

Apple tarafından geliştirilen MacOS’i MacBook ve Mac cihazlarında görebilirsiniz. Söz konusu yazılımın ismi ilk etapta Mac OS X’di. Teknoloji devi, 2012 yılının temmuz ayında düzenlenen bir etkinlikte işletim sisteminin ismini OS X olarak güncelledi. Apple, 2016 yılının haziran ayında gerçekleşen WWDC etkinliğinde OS X adını MacOS olarak değiştirdiğini açıkladı.

3. Linux

Genellikle bilgisayarlarda kullanılan Linux, açık kaynak kodlu işletim sistemi. Yani sistemde tespit edilen bir hata, dünyanın herhangi bir yerindeki programcı tarafından çözülebilir. Ücretsiz olarak sunulan Linux’u bir ücret ödemeden indirebilir ve bilgisayarınıza kurabilirsiniz.

Akıllı Telefonlarda Kullanılan Popüler İşletim Sistemleri Neler?

• Android
• iOS
• HarmonyOS

1. Android

Android, piyasaya sürülen akıllı telefon çok büyük bir kısmında yer alan işletim sistemi. Yazılım her ne kadar açık kaynak kodlu olsa da kodlarının çok önemli bir kısmı Google tarafından kapalı olarak tutuluyor. Mobil işletim sistemi pazarının çok büyük bir kısmını elinde bulunduran Android’in desteklediği uygulama uzantısına ".APK" denir.

2. iOS

Apple, 2007 yılının haziran ayında iPhone OS 1 isimli ilk mobil işletim sisteminin tanıtımını gerçekleştirdi. Yazılım devi, 2010 yılında düzenlenen WWDC etkinliğinde söz konusu yazılımın ismini iOS olarak değiştirdiğini duyurdu. Bu zamana kadar çok sayıda sürümü yayımlanan iOS, dünya genelinde çok büyük popülerliğe sahip.

3. HarmonyOS

HarmonyOS, Çin merkezli teknoloji devi Huawei tarafından geliştirilen bir işletim sistemi. Kısa süre içerisinde kullanıcılar tarafından yoğun ilgi ile karşılaşan yazılımın HarmonyOS 2.0 sürümü, 2021 yılının temmuz ayında tanıtıldı. Çok başarılı bir arayüz ile beraber gelen yazılımda kullanıcı deneyimini üst seviyeye taşıyan özellikler mevcut.

Televizyonlarda Kullanılan Popüler İşletim Sistemleri Neler?

• Android TV
• Tizen
• WebOS

1. Android TV

Televizyon dünyasının en yaygın işletim sistemlerinden bir tanesi olan Android TV, kullanıcıların akıllı televizyon üzerinden Google Play Store aracılığı ile Netflix, YouTubeve Spotify gibi uygulamaların yanı sıra oyunlara da erişebilmesini sağlar.

2. Tizen

Tizen, Samsung marka akıllı televizyonlarda gördüğümüz bir işletim sistemi. Söz konusu işletim sistemi de tıpkı Android TV gibi dünya genelinde oldukça popüler durumda. Samsung’un işletim sistemi ayrıca açık kaynak kodlu.

3. WebOS

Palm tarafından geliştirilen WebOS, 2013 yılının şubat ayında LG tarafından satın alındı. Genellikle LG marka akıllı televizyonlarda gördüğümüz işletim sistemi, kullanıcılara çok başarılı bir arayüz sunar. Bu sistem üzerinden YouTube, Netflix, Amazon Prime Video dahil pek çok hizmeti kullanabilirsiniz.