Arabalardaki Dokunmatik Ekranlara Veda: Fiziksel Tuşlar Geri mi Dönüyor?

Devasa araç içi ekranlar, eski usul düğme tasarımdan uzaklaşmak ve daha yenilikçi bir tasarım elde edilmek için son dönemde araçlarda boy gösteriyor. Ancak otomobil üreticileri, araçları için Euro NCAP'ten maksimum güvenlik derecelendirmesi almak istedikleri takdirde fiziksel kontrollerin geri gelebileceği tahmin ediliyor.

Derecelendirme Kriterleri Ne Olacak?

Ocak 2026'da yürürlüğe girmesi planlanan yeni kurallar, belirli geleneksel kontrollere sahip olmayan araçlardan puan düşecek. Avrupa Yeni Araba Değerlendirme Programı, yeni test edilen arabaların düğmeleri, kumandaları veya kadranlarının şu işlevleri bulunmuyorsa güvenlik derecelerini düşürmeyi planlıyor:

• Sinyal lambaları
• Dörtlü flaşör
• Korna
• Ön cam silecekleri
• Acil durum çağrısı

İkincisi, eCall işlevi olarak biliniyor ve Avrupa Birliği'nde birkaç yıldır zorunlu halde. Ciddi bir araba kazası durumunda yerel acil durum numarasını otomatik olarak araramaya yarıyor.

Bu alınan kararları, iklim ayarları için ayrı kontroller ekleyerek daha iyi hale getirmek istiyorlar. Otomobil üreticilerinin tümü iPad'leri gösterge panellerine yapıştırıp bu işi sonlandırmıyor. Hyundai, arabalarına daha geleneksel kontroller koyuyor ve Toyota gibi diğer markalar, gösterge tablosunda kısayollara sahip olan basit düzenden vazgeçmiyor.

Ineos'in, kokpit benzeri iç mekanıyla Grenadier SUV'un bitişik görüntülerinde görüldüğü gibi, düğmeleri çok fazla kullandığı görülüyor. Skoda, hem muhasebecileri hem de araç sahiplerini memnun edecek mükemmel uzlaşmayı buldu. Yeni Superb, aynı kadranları kullanarak ayarları değiştirmenize olanak tanıyan yerleşik özelleştirilebilir ekranlara sahip üç fiziksel kadrana sahip. 

Euro NCAP'in stratejik geliştirme direktörü Matthew Avery, bu kararın, sürücüleri neredeyse yalnızca ekranlara bağımlı hale getiren otomobil üreticilerini cezalandırmak için ve neden alındığını açıklıyor:

''Dokunmatik ekranların aşırı kullanımı, hemen hemen her araç üreticisinin anahtar kontrolleri merkezi dokunmatik ekranlara taşıması, sürücülerin gözlerini yoldan ayırmasına neden olması ve dikkat dağılması nedeniyle kaza yapma riskinin artması nedeniyle endüstri çapında bir sorundur. Yeni Euro NCAP testleri 2026'da yapılacak Üreticileri, temel işlevler için sezgisel bir şekilde ayrı, fiziksel kontroller kullanmaya teşvik ederek, gözlerin yoldan ayrılma süresini sınırlandırarak daha güvenli sürüşü teşvik ediyoruz.''

Sürücülerin gözlerini yoldan ayırmaması ve dikkatli olmaları hedefleniyor ancak modern bir bilgi-eğlence sisteminin birçok alt menüsünde gezinmeye çalışırken bu tehlike arz edebiliyor.

Düğmeler her zaman ön panelde aynı noktada bulunarak sezgisel kullanım sağlıyor. Otomobil üreticileri düğme yerine ekran yerleştirmenin daha ucuz olduğunu savunuyorlar fakat durum tam tersini gösteriyor.

Kontroller Yürürlülüğe Ne Zaman Geçecek?

Euro NCAP'in Avrupa'da otomobil satan otomobil üreticilerini düzenli kontrolleri geri getirmeye etkili bir şekilde zorlayamayacağı belirtiliyor. Bağımsız bir çarpışma testi kuruluşu olduğundan, şirketlere düğmelere geri dönme zorunluluğu getiremiyorlar. Böyle bir kararın Avrupa Birliği'nden gelmesi gerekiyor.

Bununla birlikte, tüm otomobil üreticilerinin maksimum beş yıldız derecelendirmesine ulaşma konusunda istekli olduklarını, dolayısıyla yeni düzenlemelere uyum sağlamak için ellerinden geleni yapacakları düşünülüyor.

AB ülkelerinde satılan otomobillerde yapılan değişikliklerin Kuzey Amerika ve diğer pazarlardaki eşdeğer modeller üzerinde yansımaları olup olmayacağı merak ediliyor.

CES 2023'te Automotive News Europe'a verdiği röportajda BMW CEO'su Oliver Zipse, büyük ekranların yaklaşık on yıl içinde yasaklanacağına kesinlikle ikna olduğunu söyledi:

''10 yıl içinde bu ortadan kalkacak. Muhtemelen düzenleyici buna izin vermeyecek. Arabanızı çalıştırmak için aşağıya bakmanız gerekiyorsa, bunun büyük bir hata olduğunu düşünüyoruz.''

Bunun gerçekleşip gerçekleşmeyeceği henüz bilinmiyor ancak Euro NCAP'in yeni mevzuatı doğru yönde atılmış bir adım olarak belirtiliyor.